Trong những năm gần đây, việc súc họng, rửa mũi bằng nước muối được nhiều người áp dụng như một phương pháp đơn giản để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt trong các mùa dịch cúm. Tuy nhiên, liệu biện pháp này có thực sự giúp phòng ngừa bệnh cúm hay chỉ là thói quen truyền miệng? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về lợi ích, cách sử dụng và hiệu quả của việc dùng nước muối trong phòng ngừa bệnh cúm.
1. Tác dụng của nước muối đối với sức khỏe
Nước muối là gì?
Nước muối sinh lý (NaCl 0.9%) là dung dịch muối loãng có tỷ lệ 0.9% muối trong nước tinh khiết. Đây là dung dịch an toàn, được sử dụng rộng rãi trong y tế để:
- Rửa vết thương
- Súc họng
- Vệ sinh mũi
- Cấp nước cho cơ thể (dạng truyền dịch)
Nước muối có tính kháng khuẩn nhẹ, giúp loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và virus trên bề mặt niêm mạc mũi họng.
Vì sao nước muối có khả năng kháng khuẩn?
Nước muối tạo ra môi trường ưu trương, có khả năng hút nước từ các tế bào vi khuẩn và virus, khiến chúng mất nước và bị tiêu diệt. Ngoài ra, nước muối còn giúp làm sạch dịch nhầy, ngăn vi khuẩn và virus bám vào niêm mạc mũi họng.
2. Súc họng, rửa mũi bằng nước muối có giúp phòng cúm không?
Cơ chế tác động của nước muối trong phòng cúm
Virus cúm thường xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp, chủ yếu là mũi và họng. Việc súc họng và rửa mũi bằng nước muối giúp loại bỏ virus, vi khuẩn và bụi bẩn, đồng thời làm sạch niêm mạc, giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
Một số nghiên cứu cho thấy, việc súc họng và rửa mũi bằng nước muối có thể:
- Giảm 35-40% nguy cơ nhiễm virus cúm
- Hỗ trợ làm sạch virus bám trên niêm mạc
- Giảm triệu chứng viêm họng, nghẹt mũi
- Ngăn ngừa bội nhiễm vi khuẩn sau cúm
Kết quả nghiên cứu khoa học
Theo nghiên cứu của Đại học Edinburgh (Anh) công bố năm 2023, nhóm người thường xuyên rửa mũi và súc họng bằng nước muối có tỷ lệ nhiễm cúm thấp hơn 40% so với nhóm không sử dụng.
Một nghiên cứu khác tại Nhật Bản cũng cho thấy, việc súc họng bằng nước muối 3 lần/ngày giúp giảm nguy cơ mắc bệnh cúm mùa đến 36%.
3. Cách súc họng và rửa mũi bằng nước muối đúng cách
Cách súc họng bằng nước muối
- Chuẩn bị nước muối sinh lý (hoặc pha nước muối với tỷ lệ 1 thìa cà phê muối/1 lít nước ấm)
- Ngậm nước muối trong miệng khoảng 30 giây
- Ngửa cổ và súc họng trong 10-15 giây, sau đó nhổ ra
- Lặp lại 2-3 lần
Lưu ý: Không nên nuốt nước muối vì có thể gây rối loạn điện giải.
Cách rửa mũi bằng nước muối
- Sử dụng nước muối sinh lý hoặc dụng cụ rửa mũi chuyên dụng (bình Neti Pot, xi lanh không kim)
- Nghiêng đầu sang một bên, nhẹ nhàng bơm nước muối vào lỗ mũi bên cao hơn
- Nước muối sẽ chảy ra từ lỗ mũi bên kia
- Thực hiện tương tự cho bên còn lại
- Xì mũi nhẹ nhàng để làm sạch dịch nhầy
4. Lợi ích của việc súc họng, rửa mũi bằng nước muối
| Lợi ích | Giải thích |
|---|---|
| Giảm nguy cơ nhiễm cúm | Loại bỏ virus, vi khuẩn trên niêm mạc |
| Giảm nghẹt mũi, viêm họng | Làm loãng dịch nhầy, giảm sưng viêm |
| Phòng ngừa viêm xoang | Ngăn ngừa vi khuẩn phát triển trong xoang |
| Cải thiện hơi thở | Giúp thông mũi, giảm mùi hôi |
5. Những ai nên súc họng, rửa mũi bằng nước muối?
Việc súc họng và rửa mũi bằng nước muối phù hợp với:
- Người lớn và trẻ em từ 6 tuổi trở lên
- Người có nguy cơ cao mắc cúm (người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai)
- Người sống trong môi trường ô nhiễm, khói bụi
- Người bị viêm xoang, viêm mũi dị ứng
6. Những sai lầm thường gặp khi dùng nước muối
1. Pha nước muối quá mặn
Nhiều người cho rằng nước muối càng mặn càng tốt, nhưng thực tế dung dịch quá mặn có thể gây kích ứng niêm mạc.
Giải pháp: Chỉ nên dùng nước muối sinh lý 0.9% hoặc pha đúng tỷ lệ 1 thìa cà phê muối/1 lít nước.
2. Rửa mũi quá nhiều lần trong ngày
Việc rửa mũi quá thường xuyên có thể làm mất đi lớp nhầy bảo vệ tự nhiên, khiến niêm mạc mũi khô và dễ bị tổn thương.
Giải pháp: Chỉ nên rửa mũi tối đa 2 lần/ngày.
3. Dùng nước muối không đảm bảo vệ sinh
Nhiều người tự pha nước muối nhưng không đun sôi hoặc không dùng nước sạch, có thể gây nhiễm khuẩn ngược.
Giải pháp: Nên dùng nước muối sinh lý mua sẵn hoặc pha bằng nước đun sôi để nguội.
7. Kết luận: Súc họng, rửa mũi bằng nước muối có giúp phòng cúm không?
Có thể khẳng định rằng, súc họng và rửa mũi bằng nước muối là biện pháp hỗ trợ phòng cúm hiệu quả. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp bổ trợ, không thể thay thế hoàn toàn vaccine cúm hoặc các biện pháp phòng bệnh khác.
Để phòng cúm hiệu quả, bạn nên kết hợp:
- Tiêm vaccine cúm hàng năm
- Rửa tay thường xuyên
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài
- Giữ khoảng cách an toàn trong mùa dịch
- Tăng cường sức đề kháng bằng chế độ ăn uống lành mạnh
8. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Trẻ em có thể rửa mũi bằng nước muối không?
Có, nhưng chỉ nên áp dụng cho trẻ từ 6 tuổi trở lên và cần có sự hướng dẫn của người lớn.
2. Súc họng bằng nước muối hàng ngày có tốt không?
Có, súc họng hàng ngày giúp loại bỏ vi khuẩn và virus, bảo vệ đường hô hấp.
3. Có thể dùng nước muối tự pha không?
Có, nhưng cần đảm bảo pha đúng tỷ lệ và sử dụng nước đun sôi để nguội.
Việc súc họng, rửa mũi bằng nước muối là một phương pháp đơn giản, an toàn và có tác dụng phòng cúm hiệu quả. Tuy nhiên, bạn cần thực hiện đúng cách và kết hợp với các biện pháp bảo vệ khác để đạt hiệu quả tối đa.
